Het Waddengebied is een onmisbare schakel in de gehele Oost-Atlantische trekroute, die voert van
Siberië en Noordoost Canada via de Waddenzee naar de Afrikaanse westkust. Ieder voor- en najaar vliegen miljoenen trekvogels langs de Waddenzee. Na een lange vlucht landen ze graag op Schiermonnikoog om te rusten en even bij te tanken. Deze vogeltrekroute brengt je langs de beste plekken om vogels te spotten op het eiland. Het voor- en najaar zijn de beste seizoenen om vogels te kijken op Schiermonnikoog maar in de zomer en in de winter is er zeker nog genoeg te zien onderweg. Je kunt de route wandelen of van plek tot plek fietsen en op de aangegeven locatie vogels kijken.
Het Baken is dé plek voor het boeken van natuurexcursies, het uitzoeken van activiteiten of om een accommodatie te reserveren.
Je kunt er ook terecht voor algemene informatie over Schiermonnikoog. In de tentoonstelling maak je op interactieve wijze kennis met het Nationaal Park, de rijkdom van Werelderfgoed Waddenzee en de bijzondere plaats die Schiermonnikoog daarbij inneemt.
Vanaf de bank van Banck heb je een prachtig uitzicht over het Rif en kun je de vogels goed kijken zonder te verstoren. Het Rif is een gigantisch hoogwatervluchtplaats. Met hoogwater rusten er aan de randen van het Rif grote groepen scholeksters, tureluurs, wulpen, bergeenden en meeuwen. Tijdens de voorjaars- (half april – begin juni) en de najaarstrek (eind juli – half oktober) is het het drukste op het Rif. Dan zijn hier vrijwel alle soorten wadvogels te zien, bijvoorbeeld: rosse grutto, zilverplevier, regenwulp, bonte strandloper, kleine strandloper, kanoet, bontbekplevier, visdief, dwergstern. Hier wachten ze tot het water wegtrekt en ze op het wad weer naar voedsel kunnen zoeken. Zoveel vogels trekken ook vogeleters aan. Het is een van de beste plekken op het eiland om de slechtvalk te zien. In de herfst en winter zijn er op deze grote vlakte met uitgebloeide kwelderplanten veel zangvogels, die niet terugschrikken voor een open, koude winderige vlakte, te zien: oeverpieper, frater, strandleeuwerik, sneeuwgors en ijsgors.
2. Westerplas
De Westerplas is de grootste zoetwaterplas op het eiland. Omdat de meeste vogels geen zeewater kunnen drinken, zit de plas altijd bomvol vogels. De beste plek om de vogels te zien is de vogelkijkhut, maar ook vanaf het groene dijkje aan de noordoostkant van de plas kun je goed vogels kijken. In het voorjaar broeden rondom de plas lepelaars, aalscholvers en grauwe ganzen. In het riet en de wilgen broeden onder meer bruine kiekendief, rietzanger, blauwborst, waterral en diverse soorten eenden. In de nazomer zitten er vaak tientallen kleine zilverreigers in de wilgen tegenover de kijkhut. Voor eenden zijn herfst en winter de beste tijden. Je kan dan met een beetje geluk tien soorten eenden op de plas zien zwemmen: wintertaling, pijlstaart, smient, krakeend, wilde eend, slobeend, tafeleend, kuifeend, brilduiker en bergeend.
3. Baai op het westerstrand
Het strand is enorm veranderlijk. Soms ontstaat er een leuk vogelgebied, dat door veranderende zeestromingen een paar jaar later weer kan zijn opgeruimd. Nu is er tussen paal 2 en paal 3 een brede ondiepe baai ontstaan op het Westerstrand. Als het niet de druk is met mensen op het strand, zitten hier vaak veel vogels. In de winter zie je hier eider, brilduiker en middelste zaagbek. In de zomer zoeken hier lepelaars naar voedsel. Op de oevers lopen drieteenstrandloper, bonte strandloper, bontbekplevier en strandplevier rond. In de nazomer zitten hier vaak groepen van tientallen grote sterns.
