Geuldal
- Erfgoed ontdekken
- Eten en drinken
- Fietsen
- Wandelen
- Bekijk alle routes
Bloemrijk beekdal
In het Geuldal baant de snelst stromende rivier van Nederland zich door een schitterend landschap tussen met name Epen en Genhoes bij Valkenburg. De bloeiende graslanden langs de oevers, de bosflora in de hellingbossen, de kronkelende Geul, het maakt wandelen hier tot een belevenis. Mijn verrekijker heb ik altijd bij me. In het voorjaar speur ik naar grauwe klauwieren, in het najaar kun je zomaar een hazelmuis tegenkomen.
Sem Adelaar Msc
Boswachter van dit gebied
Over het gebied
Een slingerende rivier tussen hagen en hooilanden, houtwallen en hellingbossen, holle wegen en hoogstamboomgaarden. Het Geuldal verveelt geen moment. Een heerlijk heuvelland om doorheen te dwalen. Door de hoogteverschillen, zuidelijke ligging en kalkrijke bodem komen er veel dieren en planten voor die je nergens anders in Nederland vindt. Het zinkviooltje bijvoorbeeld, maar ook de geelbuikvuurpad, hazelmuis en wilde kat.
De Geul vormt de levensader van dit typisch Zuid-Limburgse natuurgebied. Via de rivier en talrijke zijbeekjes verplaatsen dieren zich naar andere leefgebieden en worden zaden verspreid. De Geul vervult een hoofdrol in het voortbestaan van veel planten en dieren. Bij de rivier zelf bruist het ook van het leven. Langs de kant groeien waterplanten, de oeverwanden bieden ideale nestgelegenheid voor ijsvogels en op steeds meer plekken zie je beversporen. Je vindt er zelfs kleine strandjes; droogvallende grindbanken waar het aangenaam pauzeren is.
Zinkflora in het Geuldal
Bijzonder aan het Geuldal is de zogeheten zinkflora. Stroomopwaarts, in België, werd vroeger lood en zink gewonnen. Tijdens de winterse overstromingen van de Geul werd lood en zink aangevoerd dat vervolgens in de bodem zakte. Het zijn plekken waar nu het zeldzame zinkviooltje bloeit, net als andere planten die het zinkgehalte in de bodem goed kunnen verdragen, zoals zinkboerenkers. Uniek in Nederland. Elders bestaat de bodem weer uit löss of komt er kalkrijke grond aan de oppervlakte. De afwisseling in bodemgesteldheid en natte en droge delen zorgt voor een weldaad aan plantensoorten. Het geeft het van het vroege voorjaar tot late najaar door kleur aan je wandeling.
Bevers in de Geul
Bevers hebben de Geul vanaf circa 2010 herontdekt. Ze knagen aan de bomen langs de oever en graven er hun holen met ingangen vlak onder het wateroppervlak. Op sommige plekken kun je een beverdam zien, waardoor het water wordt opgehouden. Hiervan profiteren weer plantensoorten die van langzaam stromend water houden.
Volmolen
De Geul zelf dreef watermolens aan voor het malen van graan of het ‘vollen’ van wol (vervilten om de wol steviger te maken en minder vatbaar voor krimp), zoals de Volmolen bij Epen. Natuurmonumenten verwierf de molen in 1977 dankzij ‘actie Geuldal’, een campagne die samen met het Limburgs Landschap werd gevoerd om het gebied te beschermen en de molen te kunnen herstellen. De molen is twee maal per maand geopend voor publiek. De trotse molenaars vertellen je dan alles over de molen waar nog graan wordt gemalen. Op hoogtij dagen wordt er ook gebakken.
Vakwerkhuizen in het Geuldal
Ook de mens profiteert al eeuwen van de rijkdom van het Geuldal. De rivier voerde eeuwenlang voedselrijke löss aan voor akkers en graslanden. Met diezelfde leem, mest van dieren, hout uit de bossen en mergel uit lokale mergelgroeves werden prachtige vakwerkhuizen gebouwd. Die zie je al wandelend door het Geuldal nog volop.
Klimaatrobuust Geuldal
Om wateroverlast en droogte te bestrijden maken natuurorganisaties zich samen met andere betrokkenen sterk voor een klimaatrobuust Geuldal. Natuurmonumenten, Natuur- en Milieufederatie Limburg, Stichting het Limburgs Landschap, ARK Natuurontwikkeling en het Wereld Natuur Fonds slaan de handen ineen in het programma Natuurkracht. Het nieuwe fonds en innovatieprogramma dat burgers, ondernemers en overheden inspireert, uitdaagt en ondersteunt om natuur in te zetten als bron voor ideeën, technologieën en plannen die duurzaam helpen tegen klimaatverandering en wateroverlast in het Zuid-Limburgse landschap, met name in het Geul- en Gulpdal. Lees hier meer over Natuurkracht.
Geuldal ontdekken
In het Geuldal kun je heerlijk wandelen, fietsen, mountainbiken en zelfs paardrijden. Natuurmonumenten heeft er verschillende wandelroutes uitgezet.
Bezoekersinformatie
Bereikbaarheid
- Epen, parkeerplaats P3
- Bennetweg 1, 6285 NT Epen (LB)
- Rechtstreeks
Huisregels
Praktisch
Verkennen
Extra informatie
Nieuws
Direct naar
Wat wij hier doen
Levend cultuurlandschap
Natuurmonumenten zet zich in het Geuldal in om het bijzondere cultuurlandschap te behouden. We maaien de hooilanden en snoeien heggen, hagen, graften en holle wegen. We onderhouden hoogstamboomgaarden en gebouwen zoals kasteel Genhoes, het Hofke en de Volmolen. Met partners werken we aan waterveiligheid en aan verbindingen voor de bijzondere diersoorten die hier leven. We onderhouden wandel- en fietsroutes zodat je van dit prachtige dal kan genieten, en de natuur er wel bij vaart.
