In deze heerlijke afwisselende fietsroute speelt het water van de Veluwe de hoofdrol. Je fietst langs de Vrijenbergerspreng met de hoogste waterval van Nederland en het verstilde karakter van het Apeldoorns Kanaal. Door het glooiende boerenlandschap rondom het dorp Loenen met bolle akkers en weilanden, van het met bos besloten landschap langs de beek naar het open landschap met vergezichten over de IJsselvallei. Onderweg heb je goede kans op het zien van diersporen van wilde zwijnen, edelherten en reeën. En wie weet kruisen ze zelfs je pad.
Open Erf De Groote Modderkolk is een biologische zorgboerderij met moestuin en potstal met brandrode runderen. Natuurmonumenten werkt op dit erf samen met jongeren met een verstandelijke beperking onder begeleiding van zorginstelling De Seizoenen en woon- en werkgemeenschap Verdandi. Daarnaast hebben de boswachters van Natuurmonumenten hier kantoor; dit is het kantoor van de beheereenheid Zuid-Veluwe en IJsselvallei.
Het erf is vrij toegankelijk. Neem een kijkje bij de geiten en kippen, wandel er rustig even rond. Je kunt er producten kopen in de boerderijwinkel en er is een theeschenkerij waar je onder meer heerlijke zelfgebakken appeltaart kunt eten. Voor info over de theeschenkerij en landwinkel, bel (055) 505 3278.
Brandrode runderen
’s Winters staan de dieren in de potstal, ’s zomers begrazen ze de bloemrijke natuurgraslanden. De naam danken de runderen aan de donkere kleur van hun vacht. Het is het zeldzaam oud Nederlands runderras dat van oorsprong in deze streek voorkwam. Met een fokprogramma heeft Natuurmonumenten het ras voor uitsterven kunnen behoeden.
Sinds de zomer van 2019 is hier een Herenboerderij gestart. De brandrode runderen rondom het erf zijn nu eigendom van Herenboeren. Een Herenboerderij is coöperatieve kleinschalige gemengde boerderij die eigendom is van 200 huishoudens (Herenboeren).De stal is elke dag open. In de winter verblijven de runderen en de kalveren in de potstal. In de zomer grazen deze bijzondere runderen in de omgeving van het erf of op de weilanden in de IJsselvallei.
2. Ereveld Loenen
Op Ereveld Loenen liggen Nederlandse oorlogsslachtoffers begraven. Mannen, vrouwen en kinderen. Burgers en militairen die op verschillende plaatsen en onder verschillende omstandigheden sinds 9 mei 1940 zijn omgekomen.
Op 18 oktober 1949 opende H.K.H Prinses Wilhelmina het ereveld waar nu bijna 4000 Nederlanders begraven liggen. Regelmatig vinden hier nog herbegravingen plaats. Openingstijden: dagelijks van 9 – 17 uur.
Kapel en monument
In deze kapel staat een eikenhouten schrijn met 42 gedenkboeken waarin de namen van circa 130.000 Nederlandse oorlogsslachtoffer zijn opgenomen. Dagelijks wordt hiervan een bladzijde omgeslagen. Links naast de kapel staat het monument 'De Vallende Man' van de beeldhouwer Cor van Kralingen. Bij dit moment vindt ieder jaar op 4 mei een kranslegging plaats.
3. Kop Vrijenbergerspreng
Je fietst nu door natuurgebied Hoeve Delle. Aan de linkerkant van het pad zie je beneden een van de twee koppen van de Vrijenbergerspreng liggen. Het begin, de bron van de spreng, wordt sprengkop genoemd. De meeste sprengen worden gevoed door een aantal sprengkoppen.
Sprengen zijn door mensen gegraven beken die voornamelijk voorkomen op de stuwwal van de Veluwe. Op de plaats waar het grondwater wordt aangeboord, de sprengkop, gaat het water stromen. De oudste sprengen op de Veluwe stammen uit de 16e eeuw en werden vooral gebruikt voor het aandrijven van watermolens, het maken van papier, het malen van graan en wasserijen.
De rechthoekige vorm van deze spreng is kenmerkend voor de sprengen die in de negentiende eeuw zijn aangelegd om het Apeldoorns Kanaal van voldoende water te voorzien. Voldoende water betekende dat scheepvaart mogelijk was op het kanaal. De met de hand gegraven kanaalspreng werd in 1869 aangelegd door Rijkswaterstaat.
Wist je dat de neerslag die op de Veluwe valt soms wel honderden jaren onderweg is voordat deze de sprengkop bereikt? Het regenwater wordt ondergronds gefilterd en opgeslagen in verschillende aardlagen.
Aan de rechterkant zie je een graasweide waar je ’s avonds tegen zonsondergang kans hebt om wild te spotten. Kijk op de route door het bos goed om je heen, waarschijnlijk ontdek je wel wroetsporen van wilde zwijnen. Zomers genieten ze volop van de bosbessen die in het bos en langs de beek groeien.
