Boerderij Brambergen

De historie van ’t Huys Brambergen begint ten tijde van eerste ontginning van ’s-Graveland in het begin van de 17e eeuw. In 1633 is er een eenvoudig houten huis of schuur gebouwd. Dat was nodig voor ontginning van de woeste gronden die toen nog in volle gang was. Later kwam daar dwars op de schuur een echt stenen huis voor.

De meeste hofstedes in ’s-Graveland werden in de loop van jaren uitgebouwd tot ware landhuizen met weelderige parktuinen. Brambergen is ‘gewoon’ een boerderij gebleven. Op de voorgevel prijkt nog wel de voorname naam, ’t Huys Brambergen.

Op de buitenplaats

Oorspronkelijk stond de boerderij op buitenplaats Brambergen. Deze buitenplaats bestaat niet meer. In 1763 werd hofstede Brambergen verkocht aan buurman Salomon Dedel. Brambergen behoorde vanaf dat moment tot buitenplaats Boekesteyn.

Je ziet de tweedeling nog steeds terug op Boekesteyn. In het noordelijke deel dicht parkbos. In het zuidelijke deel open akkers en weilanden van het vroegere Brambergen.

Krukhuistype met opkamer

Eigenaresse Maria Elisabeth de Wael laat rond 1725 de houten huysmanswoning ingrijpend verbouwen. Het resultaat: een stenen hallenhuisboerderij met dwarshuis van het krukhuistype. Het voorhuis heeft een woonfunctie, het achterhuis een bedrijfsfunctie. Het woonhuis is naar één zijkant uitgebouwd en heeft daardoor een L-vormige noklijn.

De herenkamer mocht uiteraard niet ontbreken. De opkamer of herenkamer is aan de voorzijde te herkennen aan de hooggeplaatste ramen in de gevel van het dwarshuis. Deze opkamer was gereserveerd voor de ‘Heer’ uit de stad. Hij kwam regelmatig zijn landgoed inspecteren. In het geval van Brambergen was het ‘Vrouwe de Wael’ en haar bezit….

Vrouwe van Anckeveen

Maria Elisabeth de Wael is de ‘Vrouwe van Anckeveen’. Zij was weldoener en investeerder voor ’s-Graveland. In 1722 sloot zij een akkoord met de grondeigenaren in het waterschap, de ingelanden. Zo keerde zij het tij van verval van het dorp. Dankzij haar schenkingen en inspanningen werden kerken en woningen gebouwd voor de armlastige burgers, boeren en turfstekers.

In de schuur

Het schuurgedeelte van boerderij Brambergen is in de 20ste eeuw twee keer opnieuw opgebouwd. De laatste keer na een brand in 1990. In 1992 kocht Natuurmonumenten Boekesteyn met Brambergen van het farmaceutische bedrijf Solvay-Duphar.

Bezoekerscentrum Gooi en Vechtstreek

Vandaag de dag bevindt zich in de schuur van Brambergen het bezoekerscentrum van Natuurmonumenten. Een mooi startpunt voor veel wandel- en fietsroutes. En uitvalsbasis voor watersafari’s, paddenstoeltochten, kinderfeestjes, nachtelijke wandelingen met de boswachters en nog veel meer!

Alles over het bezoekerscentrum

• Bouwjaar: 1634, 1725
• Architect: Streekeigen bouwsel
• Status: Rijksmonument