Toelichting samenwerking Natuurmonumenten en Campina

1. Waarom gaan Natuurmonumenten en Campina samenwerken?

Duurzaamheid is een integraal onderdeel van de strategie van FrieslandCampina. Uit de purpose - ‘nourishing by nature’ - spreekt de ambitie om goed te willen zorgen voor mens, boer, natuur, dier en klimaat. De afgelopen decennia hebben leden-melkveehouders goede stappen gezet op duurzaamheidsgebied. Stuk voor stuk waardevolle initiatieven maar de realiteit is dat grote uitdagingen op het gebied van dierenwelzijn, biodiversiteit en klimaat vragen om verdere actie en versnelling.

Natuurmonumenten maakt zich hard voor vergroening van de Nederlandse landbouw. De natuur staat onder druk en het is hard nodig om planten en dieren meer leefruimte te bieden op het boerenland. Natuurmonumenten is ervan overtuigd dat de landbouw voedsel kan produceren met meer oog voor natuur en landschap als dat voor boeren ook echt mogelijk wordt gemaakt: door hen te belonen voor aanvullende inspanningen.

Natuurmonumenten kiest ervoor om de samenwerking te zoeken met de grote partijen op het gebied van agrofood, omdat we daarmee de grootste impact kunnen hebben op de kwaliteit van de Nederlandse natuur en ons landschap.

Ongeveer 30 procent van Nederland bestaat uit grasland waar de koeien grazen. Een groot deel daarvan wordt beheerd door melkveehouders van Campina. Natuurmonumenten is de grootste private natuurbeschermingsorganisatie van Nederland en beheert meer dan 100.000 hectare natuur. Daarom slaan Campina en Natuurmonumenten de handen ineen om de natuur nog verder te versterken.  Gezamenlijk hebben we in potentie een enorme impact.

Met de eenvoudige keuze van een pak melk of yoghurt, een toegankelijk en dagelijks product, kan de consument invloed uitoefenen op de versterking van ons mooie typische Nederlandse landschap; bloem- en kruidenrijk. Zo maken we gezamenlijk Nederland een stukje mooier!

2. Wat willen we met deze samenwerking bereiken?

Het aandeel natuuroppervlak op het boerenland zal significant toenemen. De deelnemende melkveehouders van Campina streven naar 20% natuur op hun boerenbedrijf in 2025. Deze melkveehouders bepalen zelf hoe zij dit in hun bedrijfsvoering inpassen. Bijvoorbeeld door meer kruidenrijk grasland in te zetten of door natuur- en landschapsbeheer. De vorm is afhankelijk van wat nodig en passend is in de directe omgeving van de betreffende boerderij. 

Boeren dragen bij aan de biodiversiteit doordat hun grasland diverser van samenstelling wordt en door hun land in te zaaien met mengsels die soortenrijk en kruidenrijk zijn waarmee een betere bodemgezondheid wordt bevorderd. Op hun boerenbedrijf wordt natuur- en landschapsbeheer toegepast, waarmee we de natuur versterken.

Om in de toekomst beter koolstof en water vast te kunnen houden in de bodem, streven boeren naar een vergroting van blijvend grasland. Dat betekent dat de grasmat alleen vernieuwd wordt als dat echt nodig is, waarbij het land niet wordt bespoten en geploegd om herinzaai te kunnen doen. Het optimum is o.a. afhankelijk van de grondsoort en loopt op tot driekwart blijvend grasland.

Door zoveel mogelijk blijvend en soortenrijk grasland te hebben halen boeren tenminste tweederde deel van het voer voor hun koeien van eigen land en uit de directe omgeving. De noodzaak voor aankoop van veevoer wordt daarmee minder groot, wat richting een circulaire bedrijfsvoering gaat.

3. Wat is de omvang van deze samenwerking?

Natuurmonumenten is een vereniging van 720.000 natuurliefhebbers die hart hebben voor de Nederlandse natuur. Ruim 200.000 kinderen zijn aangesloten bij het kinderprogramma OERRRR! En 10.000 vaste vrijwilligers zetten zich in voor de versterking van de natuur.

FrieslandCampina heeft recent al een grote stap gezet in duurzaamheid middels omarming van het keurmerk PlanetProof. Dit is een onafhankelijk, internationaal en integraal keurmerk met hoge eisen op de drie thema’s van duurzaamheid: beter voor dier, klimaat en natuur. Campina is het eerste zuivelmerk in Nederland dat is gecertificeerd en producten levert in de supermarkt volgens deze hoge duurzaamheidsstandaard. Op korte termijn is het doel om 10% van de FrieslandCampina melkveehouders PlanetProof te laten leveren. En we hebben de gezamenlijke wens om de boeren die zich als koplopers inzetten voor de natuur op termijn te verdubbelen.

4. Wat gaan Natuurmonumenten en Campina samen doen?

Deze samenwerking is het startpunt van een nieuwe beweging waarin we samen stap voor stap de Nederlandse natuur versterken. Campina en Natuurmonumenten gaan melkveehouders ondersteunen om de natuur op hun bedrijf beter te beheren en stimuleren om het aandeel natuur op hun bedrijf te vergroten.

De boswachters en ecologen van Natuurmonumenten slaan de handen ineen met de melkveehouders van Campina. De komende jaren wordt er volop in geïnvesteerd dat ze van elkaar kunnen leren, elkaar inspireren en samen zoeken naar slimme, nieuwe oplossingen die goed zijn voor de natuur en voor de bedrijfsvoering van de boer. Boswachters van Natuurmonumenten en boeren gaan – in regionale bijeenkomsten en aan de keukentafel -  nieuwe oplossingen uitwerken om de natuur te versterken. Via een gezamenlijke “koellege tour” worden die voorbeelden gedeeld met melkveehouders in het land.

Bovendien kunnen boeren op hun land ook maatregelen nemen die de natuur versterken die grenst aan hun bedrijf. Zo zullen er op de overgangen tussen natuurgebieden en boerenland geleidelijke overgangen ontstaan die planten en dieren meer leefruimte geven. Natuurmonumenten zal samen met boeren afspraken maken over de pacht van grond, om zodoende samen meer biodiversiteit in het buitengebied te krijgen.

In deze beweging willen we consumenten volop inspireren door hen uit te nodigen om hierbij te helpen. Enerzijds door zuivel te kiezen die bijdraagt aan het versterken van de natuur en anderzijds door hen de boerennatuur van dichtbij te laten beleven via onze programma’s zoals OERRR, gezamenlijke excursies, boerderijboekjes en Campina Open Boerderijdagen. 

5. Wat is afgesproken met betrekking tot monitoring en borging?

De komende jaren gaan Campina en Natuurmonumenten samenwerken om de natuur te verbeteren. Jaarlijks worden de resultaten van de gezamenlijke inspanningen geëvalueerd en wordt bekeken of er aanpassingen nodig zijn. Samen met andere partijen en organisaties wordt via de biodiversiteitsmonitor* in beeld gebracht wat de oogst is van alle inspanningen voor natuur en biodiversiteit op boerenland.

De biodiversiteitsmonitor is een initiatief van FrieslandCampina, Rabobank en het Wereld Natuur Fonds welke momenteel wordt ondergebracht in een onafhankelijke stichting. https://www.duurzamezuivelketen.nl/onderwerpen/biodiversiteitsmonitor