Nieuw leven in het veen - New LIFE for Dutch Fens
In zeven waterrijke laagveengebieden werken Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer aan nieuwe kansen voor zeldzame dieren en planten. Dit is mogelijk dankzij subsidies van de Europese Unie en Nederlandse overheden. We brengen de dynamiek van water en land terug in het landschap. Het veen komt weer tot leven!
Natuurmonumenten werkt in:
- De Wieden
- Nieuwkoopse Plassen
- Wormer- en Jisperveld
- Naardermeer
- Botshol
- Oostelijke Vechtplassen
Staatsbosbeheer in:
- Oostelijke Vechtplassen
(zuidelijke deel)
- Rottige Meente
De gebieden behoren tot de grootste en meest waardevolle laagveengebieden van Europa. De kwaliteit en het oppervlakte ervan zijn de laatste decennia echter sterk afgenomen. Dat geldt ook voor het aantal karakteristieke plant- en diersoorten dat er leeft. Als we niets doen verdwijnen deze zeldzame en bedreigde soorten. Daarom gaan de natuurorganisaties die de kostbare laagveengebieden beheren aan de slag. Herstel van laagveen is hard nodig!
Puur Nederlands
De natuurgebieden waar het om gaat zijn heel kenmerkend voor het Nederlandse landschap. Plassen, sloten, wuivende rietkragen, natte weilanden vol bloemen, spannende trilvenen en oude rietlandjes brengen de sfeer van vroeger terug. Dit landschap is ontstaan door turfwinning. Maar omdat er in de veengebieden al lang geen turf meer wordt gewonnen, groeien ze langzaam maar zeker dicht. Daarmee verdwijnt de variatie die deze gebieden juist zo speciaal maakt. Dat gaat ten koste van een groot aantal bijzondere planten en dieren.
We gaan nu eigenlijk doen wat turfgravers in het verleden deden: afplaggen en houtopslag en struiken weghalen. Ook gaan de natuurorganisaties maatregelen nemen om de waterkwaliteit in de gebieden te verbeteren.
Neem een kijkje!
Laagveengebieden zijn de natuurschatkamers van Nederland. Prachtige rustgebieden met waterplassen en wuivend riet, waar heel veel dieren en planten kunnen overleven. Maar de oude veenmoerassen zijn ook kwetsbaar, slecht toegankelijk en daarom niet zo bekend.
Wat is het resultaat?
Een keur aan flora en fauna zal baat hebben bij de herstelwerkzaamheden die Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer gaan uitvoeren. Nationaal, maar ook internationaal gezien is laagveen een zeer belangrijk leefgebied voor veel beschermde soorten.
Kranswieren, fonteinkruiden en krabbenscheer bijvoorbeeld. En de zwarte sterns die hun nesten maken op krabbenscheer. Ook vogelsoorten als grote karekiet, rietzanger, snor, bruine kiekendief en purperreiger zullen profiteren.
Bepaalde planten kunnen ‘tapijten’ op het water gaan vormen. Op dit drijvende land – trilveen genoemd – groeien onder meer orchideeën. Hieruit kan veenmosrietland ontstaan met veenmossen en planten als echte koekoeksbloem en grote ratelaar.
Nieuwe schrale, natte graslanden kunnen voor de grote vuurvlinder de redding zijn, want deze prachtige vlinder is heel zeldzaam in ons land. In nattere terreinen krijgen de noordse woelmuis en de ringslang meer kans op overleven. Talloze libellensoorten zullen de nieuwe petgaten gebruiken om er op insekten te jagen en zich voort te planten.
Globale planning
Het herstelprogramma duurt van juli 2013 tot december 2018. De eerste werkzaamheden vinden plaats in het najaar van 2013.
Financiering
De grootste bijdrage (4,2 miljoen euro) voor het herstelprogramma ‘Nieuw leven in het veen' (New LIFE for Dutch Fens) komt via een LIFE-subsidie (LIFE12 NAT/NL/000372). Ministerie van Economische Zaken draagt 4 miljoen euro bij aan het herstelprogramma. Waterschap Amstel, Gooi en Vecht, de provincies Noord-Holland, Zuid-Holland, Overijssel en Utrecht, Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer stellen gezamenlijk 6,3 miljoen euro beschikbaar.
Wat is LIFE?
LIFE Nature is het Europese financieringsprogramma voor projecten die leefgebieden en planten- en diersoorten beschermen die op Europese schaal van bijzondere waarde zijn voor de biodiversiteit.
LIFE draagt bij aan de realisatie van Natura 2000, het Europese netwerk van beschermde natuurgebieden. De gebieden waar 'Nieuw leven in het veen' plaatsvindt, vormen elk op zich een onmisbare schakel in dit netwerk.
Info en contact
Titia Zonneveld
Adviseur projecten, subsidies & natuur en landschap Natuurmonumenten
[email protected]
Lees hier meer over dit project
- Maatregelen
- English summary
- Verslag van het Laagveensymposium op 30 en 31 mei 2018 (PDF)
- Publieksboekje (combinatie Layman's report & Publieksfolder) (PDF)
- Public booklet (ENG) (combination Layman's report & public brochure)(PDF)
- Cover public booklet (ENG) (combination Layman's report & public brochure)(PDF)
