15 x voorjaarsbloeiers

De eerste voorjaarsbloeiers komen al in januari en februari tevoorschijn. Sneeuwklokjes en winterakonieten staan soms midden in de sneeuw te bloeien. Veel van die voorjaarsbloeiers zie je op landgoederen en buitenplaatsen, waar ze ooit aangeplant zijn en daarna verwilderd zijn.

Kijk hier op welk moment de verschillende voorjaarsbloemen te zien zijn.

JANUARI

Sneeuwklokjes

Je ziet witte klokjes. Maar eigenlijk zijn ze kleurloos. Als je een bloemblaadje fijn wrijft, blijkt die helder als glas te zijn. Luchtbellen in het bloemblaadje reflecteren het zonlicht; wij zien dan een witte kleur. Het sneeuwklokje is een echte winterbloeier. Hij kan al met kerst bloeien en houdt dat wekenlang vol.

Winterakoniet

Om hun paleisjes op te fleuren, haalden baronnen, graven en gewiekste handelaren de winterakoniet in de zestiende eeuw vanuit Zuid-Europa naar hier. Je komt ze vooral tegen in tuinen, buitenplaatsen en landgoederen en pastories op zanderige kleibodems in de kustgebieden, Friesland en Zuid-Limburg, waar hij zich spontaan kon uitbreiden. Met zijn bloei in januari of februari is dit een belangrijke nectarleverancier voor de eerste bijen.

Hazelaar

De hazelaar heeft twee soorten bloemen. De katjes met stuifmeel zijn de mannelijke bloemetjes. De kleine, rode knopjes die je ziet, zijn de vrouwelijke bloemen, waar later de hazelnoten uit ontstaan. Hazelaars verspreiden behoorlijk wat stuifmeel. Via de wind hopen ze met een toevalstreffer een vrouwelijke bloem te bestuiven. Sommige mensen zijn er zelfs allergisch voor. Voor bijen is de hazelaar een belangrijke voedselbron, want zoveel bloeit er nog niet in het vroeg voorjaar.

Klein hoefblad

Te zien op vochtige plekken, zoals oevers van sloten en rivieren. Eerst komen de bloemen tevoorschijn, de bladeren volgen later.

FEBRUARI

Lenteklokje

Fraaie voorjaarsbloeier die er vroeg bij is. De plant komt gewoonlijk een week of twee na het sneeuwklokje tot bloei. Op de top van de witte bloemdekbladen zit een geelgroen vlekje. Vooral te zien in landgoedbossen op vochtige, voedselrijke plekken.

Speenkruid

Heerlijk om te zien na de winter: een groen tapijt van gewoon speenkruid waar goudgele bloemen uitsteken. Komt vaak al in februari tot bloei. De gele bloemen blijven bij slecht weer gesloten, maar ontvouwen zich in de lentezon. De bolvormige wortels lijken op speentjes.

Krokussen

Dé blikvanger van deze tijd. Komt van nature voor in bergstreken in Midden- en Zuid-Europa, maar heeft als geliefd bolgewas veel landgoederen veroverd. Kan makkelijk verward worden met andere krokussen. Een belangrijk kenmerk zijn de wijd openstaande bloemen als de zon schijnt.

MAART

Maarts viooltje

Dankt zijn naam aan de vroege bloei, vaak al vroeger dan maart. En andere naam is welriekend viooltje; de plant verspreidt een aangename lentegeur en werd vroeger gebruikt voor het maken van parfum. Vormt dankzij zijn kruipende stengels vaak mooie bostapijten.

Groot hoefblad

Een buitenbeentje onder de vroege bloeiers omdat de de bloem zich als eerste ontvouwt en pas daarna de zeer grote bladeren. Vaak te zien langs de waterkant of andere plekken waar de bodem erg vochtig is.

Sleedoorn

De eerste struik in ons land die tot bloei komt. De witte bloemenpracht valt in hagen, struwelen en bosranden extra goed op omdat andere soorten nog kaal zijn.

Vingerhelmbloem

Sierlijke verschijning die wat later in het voorjaar tot bloei komt. Vooral te vinden op licht vochtige bodems met enige schaduw. De paarse bloemen vormen samen vrij dichte trossen aan het eind van de stengel. 

Wilg

Het oogt als een bloem, maar eigenlijk is een wilgenkatje een verzameling van honderden bloempjes. Als de zon er zin in heeft, kun je ze al vanaf half februari zien. Voor vroege insecten zijn de nectar en stuifmeel van levensbelang, want andere voedselbronnen zijn er dan nauwelijks. En die insecten zijn dan weer een lekker hapje voor vogels.

APRIL

Bosanemoon en daslook

Een laatkomer onder de vroege bloeiers. De witte bloemen verschijnen meestal in april. De bladeren lijken sterk op die van het lelietje-van-dalen, maar die heeft klokvormige bloemen en die van daslook ogen losser en frivoler. Het is een redelijk zeldzame soort, maar kan plaatselijk grote oppervlaktes bedekken.

Gewone dotterbloem

Bekende verschijning langs de waterkant die je dankzij de felgele bloemen niet snel over het hoofd ziet. De term 'dotter' is een afgeleide van 'dooier', een verwijzing naar d eigele kleur.

Pinksterbloem

Een van de smaakmakers van onze bloemrijke, onbemeste graslanden. Toont zijn schoonheid van april tot in juni.

Wilde hyacint

Bolgewas dat pleksgewijs bossen, landgoederen, velden en duinen opfleurt. Trekt veel bijen, hommels en andere insecten aan.

Dagkoekoeksbloem

Een volhouder, deze forse plant met roze bloemen die vanaf begin april tot bloei komt en vaak tot ver in het najaar nog bloemen heeft. Vaak te zien langs sloten en in vochtige graslanden en veengebieden.

Hier kun je voorjaarsbloeiers zien:

• Wandelroutes met voorjaarsbloemen
• Bossen
• Boswandelingen
• Landgoederen en buitenplaatsen