Hommelseizoen is begonnen
We zitten nog in de winter, maar hommelseizoen is stilletjes al begonnen. Op plekken met vroegbloeiende planten of struiken klinkt hier en daar al hun zachte gezoem. Hoe leven hommels eigenlijk en waarom zie je ze steeds minder? Hun wonderlijke cyclus begint bij een koningin.
Van diverse soorten hommels is in februari al een koningin gezien. Zij staan aan de basis van het nieuwe hommelseizoen.
Koningin
Hommels leven in een kolonie die uit enkele tientallen tot wel honderden hommels bestaat. Zo’n kolonie wordt door een koningin gesticht. Dit is een bevrucht vrouwtje en de enige die overwintert. Aan haar de taak om in het nieuwe seizoen voor nageslacht te zorgen.
Meestal verlaat de koningin eind februari of in maart haar overwinteringsplek. Ze warmt zich op in de lentezon en zoekt daarna vroegbloeiende planten op om op krachten te komen.
Aardhommel warmt zich op in het prille zonnelicht
Nestplek
Daarna zoekt ze een geschikte nestplek. Vaak is dat een oud muizenholletje onder de grond, maar het kan ook een bovengrondse plek zijn als daar isolatiemateriaal is, bijvoorbeeld in een spouwmuur of in een oud vogelnestje.
Honingpotje
Op de nestplek maakt de koningin een geïsoleerd kamertje. Hierin maakt ze een potje van was dat ze met nectar vult. Dit dient als voedselvoorraad tijdens de broedtijd. Daarna legt ze een stuk of tien eitjes die ze met een laagje was omhult. Daar gaat ze bovenop zitten broeden. Als het warm is, verlaat ze af en toe het nest om voedsel te vergaren. Is het te koud, dan snoept ze uit haar honingpotje.
Werksters
Na een dag of vijf komen uit de bevruchte eitjes larven. Die voeden zich met nectar en vers stuifmeel dat moeder meebrengt. Na circa tien dagen verpoppen de larven en spint elke larve een cocon. Daar komen na twee weken werkers uit. Allemaal vrouwtjes die geen eitjes leggen.
Uitbouw
Vanaf nu legt de koningin zich helemaal toe op het produceren van eitjes; ze kan honderden eitjes leggen. De werksters houden het nest op temperatuur en zorgen voor verse aanvoer van nectar en stuifmeel en de uitbouw van het nest.
Darren
Zo groeit het nest steeds verder. In de loop van de zomer bereikt de kolonie z’n maximale omvang. De koningin legt tegen die tijd ook onbevruchte eitjes. Soms doen ook werksters dat. Daar worden mannetjes uit geboren, de darren. Tegelijkertijd krijgen sommige larven extra voedsel. Daar worden nieuwe koninginnen uit geboren. Zo wordt het drukker en drukker in het nest. Er ontstaan zelfs vechtpartijtjes en de werksters bekommeren zich steeds minder om het nest. De oude koningin verliest langzaam de controle.
Bruidsvlucht
De jonge koninginnen vliegen geleidelijk uit en bezoeken veel bloemen om vetreserves op te bouwen. Elke nieuwe koningin maakt een bruidsvlucht, waarbij ze soms met meerdere mannetjes paart. Vervolgens zoekt ze een droge, beschutte plek waar ze kan overwinteren. Vaak graven ze zelf een klein gangetje in de grond. De rest van het hommelvolk is dan al ter ziele.
Help de hommels
In Nederland leefden ooit 29 soorten hommels. Daarvan zijn er al acht verdwenen, waaronder de waddenhommel die helemaal is uitgestorven. En de meeste soorten die er nog wel zijn doen het steeds slechter, zoals de tuinhommel. Die komt alleen alleen je tuin in als daar diepe bloemen staan, bijvoorbeeld vingerhoedskruid of kamperfoelie. Als je een hommel in je tuin ziet, is dat meestal een aardhommel of akkerhommel.
Hoe krijg je meer hommels en bijen in je tuin?
Met de praktische tips van boswachter Mathiska tover je je tuin om in een bijenparadijs. Kom in actie en maak van je tuin een thuis voor insecten.
