Natuurorganisaties in de bres voor een gezondere leefomgeving
De Brabantse Milieufederatie, Brabants Landschap en Natuurmonumenten zijn constructief kritisch op het ontwerp-beleidskader Landbouw en Voedsel 2030 van de provincie Noord-Brabant. Het landbouw- en voedselsysteem moet gaan bijdragen aan het herstel van natuur, bodem, water, biodiversiteit en de gezonde leefomgeving: “Dat vraagt om extra support om een trendbreuk met het verleden te realiseren.” De natuur- en milieuorganisaties delen deze ambities. Tegelijkertijd vinden ze het nog te onduidelijk hoe de provincie deze ‘trendbreuk’ wil realiseren.
Beleidskader Landbouw en Voedsel: ‘Mooie ambities, uitvoering schiet te kort.’
Aanvullende maatregelen noodzakelijk
In de PlanMER van het beleidskader staat nadrukkelijk dat de doelen voor natuur en landschap niet zonder meer worden behaald, net zoals dat geldt voor de doelen van het beleidskader bodem en water. Dit betekent volgens de PlanMER dat er problemen blijven bestaan rondom de kwaliteit van
lucht, bodem, water, natuur en gezondheid. BMF-directeur Femke Dingemans: “De provincie sorteert hiermee voor op het falen van haar eigen beleidskader. Wij roepen het college dan ook op om aanvullende en meer sturende maatregelen te nemen om de ambities wél te halen en de problemen rondom de kwaliteit van lucht, bodem, water, natuur en gezondheid in 2030 op te lossen.”
Gezamenlijke zienswijze
In totaal doen de Brabantse Milieufederatie, Brabants Landschap en Natuurmonumenten zestien aanbevelingen op vier thema’s aan het provinciebestuur. Het gaat dan om natuurinclusieve én biologische landbouw, kringlooplandbouw en schaalvergroting, gebiedsgerichte aanpak en stikstofruimte. Dingemans: “We denken graag mee met het college hoe ze met het beleidskader Landbouw en Voedsel de genoemde ambities en benodigde doelen kunnen bereiken.”
Stimuleren biologische landbouw
Positief zijn de natuur- en milieuorganisaties over de inzet van de provincie om het aandeel biologische landbouw in de provincie te vergroten naar 15%. Net zoals de aandacht in het beleidskader voor structurele financiële waardering voor ecosysteemdiensten. Het is alleen onduidelijk hoe de provincie het aandeel biologische landbouw wil stimuleren en of dit voldoende is om die 15% te behalen. De Brabantse Milieufederatie, Brabants Landschap en Natuurmonumenten geven het provinciebestuur diverse aanbevelingen mee, waaronder het stimuleren van de vraag naar biologische producten. Ook vragen de organisaties om differentiatie in regelgeving voor de biologische sector.
Perspectief voor familiebedrijven
De kritiek van de natuur- en milieuorganisaties richt zich voornamelijk op de inzet van de provincie als het gaat om schaalvergroting in de veehouderij. Ook vrezen zij de intensivering van het grondgebruik door de komst van boomteelt en tuinbouw (waaronder bollenteelt) op voormalig grasland. “Deze trend is een groot gevaar voor de ambitie om de landbouw in de overgangszones rond natuurgebieden te extensiveren”, aldus Dingemans. “In het beleidskader is als stip op de horizon voor 2040 opgenomen dat het aantal bedrijven halveert, dat deze gemiddeld groter zijn dan nu, maar in totaal 10% minder grond gebruiken”, zegt Dingemans. “Dat betekent in de praktijk schaalvergroting, met meer overlast en concentratie van geur, stikstof, fijnstof en endotoxinen. Dat gaat ten koste van de kwaliteit van de leefomgeving en daarnaast komt dit de relatie tussen boeren en burgers niet ten goede.” De natuur- en milieuorganisaties willen dat de trend van schaalvergroting en intensivering wordt doorbroken. Dingemans: “Bovendien zie je dat de oplossingen weer vooral worden gezocht in techniek, ondanks dat de prestaties daarvan in de praktijk keer op keer tegenvallen. Alleen krimp van de veestapel helpt de problemen van de intensieve veehouderij echt op te lossen.” Ze roepen het provinciebestuur daarom op om te onderzoeken hoe de veestapel kan krimpen en familiebedrijven die niet meegaan in de schaalvergroting perspectief kunnen houden.
