Natuurontwikkeling Mantingerveld: Q&A kleinschalig heidelandschap in combinatie met natuurbegraven

Inloopavond

“Mijn vragen zijn, ondanks dat ik nog steeds een beetje terughoudend ben, wel beantwoord” was de reactie van een bezoeker aan het einde van de avond. De bijeenkomst had als doel om met bewoners uit Nieuw Balinge in gesprek te gaan over het project. De avond trok aardig wat bezoekers, ongeveer 60 tot 70 mensen. Per onderwerp was er een tafel met kaartmateriaal, informatie en voorbeelden. Bezoekers konden ook vragen en ideeën achterlaten of aangeven of ze meewillen op excursie naar een locatie waar de combinatie van natuurbegraven en natuurontwikkeling al te zien is. De ervaring leert dat dit de beste manier is om een goede indruk te krijgen van zo’n natuurgebied.

Geanimeerde gesprekken

Het gesprek ging over natuurontwikkeling die mogelijk gemaakt wordt in combinatie met natuurbegraven. Natuurmonumenten lichtte toe hoe dit natuurgebied aansluit bij de andere natuurontwikkeling rondom Nieuw Balinge. Vanuit Natuurbegraven Nederland gaven twee medewerkers toelichting op hoe natuurbegraven eruit ziet. Leden van het projectteam beantwoordden vragen over de schets, de plannen en het vergunningstraject. Het doel was vragen beantwoorden, dat is ruimschoots gelukt. Een aantal mensen gaf al aan dat ze graag als één van de eersten in de gelegenheid wilden zijn om een mooie locatie uit te kiezen. Vragen en antwoorden Een veelheid aan onderwerpen kwam deze avond voorbij. Hieronder lichten we de vragen uit die regelmatig langskwamen:

Vragen en antwoorden:

Waarom maakt Natuurmonumenten natuurbegraven mogelijk?

Natuurmonumenten wil de natuur in Nederland behouden, versterken én ontwikkelen. Door tegemoet te komen aan de behoefte van mensen aan een laatste rustplaats in de natuur kunnen wij onze ambitie dichterbij brengen. De bijdragen uit natuurbegraven ondersteunen de ambitie om natuur in Nederland te behouden, versterken en ontwikkelen. We realiseren alleen natuurbegraafplaatsen in gebieden waar we kunnen garanderen dat de natuur erop vooruitgaat. Met de keuze voor een natuurgraf bieden we mensen een mogelijkheid om zelf een bijdrage te leveren aan behoud, versterking en ontwikkeling van de natuur: een manier om meer natuur na te laten voor generaties na ons. We werken hierbij samen met Natuurbegraven Nederland.

Waarom is gekozen voor deze locatie voor de aanleg van natuur met de mogelijkheid van begraven in de natuur?

Natuurmonumenten wil in het Mantingerveld het oorspronkelijke heidelandschap behouden en vergroten, de kwaliteit van de natuur versterken en het gebied verbinden met omliggende natuurgebieden. Dat is vastgelegd in de Natuurvisie 2021-2030. Op deze plek van ongeveer 22 hectare zien wij kansen om het oude reliëf terug te brengen en er een kleinschalig halfopen heidelandschap te ontwikkelen met heide, vennen, heischraal grasland , struweel van jeneverbes en brem en vrijstaande eiken, wandelpaden en de mogelijkheid tot natuurbegraven. De voormalige landbouwgronden en een deel van het aangrenzende bos zijn hiervoor geschikt. Bovendien is de locatie goed te ontsluiten en goed bereikbaar voor gasten.

Kan natuurbegraven ook op een andere plek in het Mantingerveld?

Er zijn op gronden van Natuurmonumenten in het Mantingerveld geen andere locaties die op basis van bodem, grondwater en bereikbaarheid geschikt zijn. Het landbouwperceel is een zeer geschikte plek om als overgang tussen het dorp Nieuw Balinge en het Munitiemagazijncomplex een halfopen heidelandschap te creëren waarmee we een belangrijke stap zetten in onze ambitie voor het Mantingerveld.

Waarom gaat NM deze gronden zelf inrichten, terwijl dat in de rest van het gebied door Prolander wordt gedaan, in opdracht van de provincie?

Natuurmonumenten ambieert hier een kleinschalig heidelandschap in combinatie met natuurbegraven, met een adequate ontsluiting en toegankelijkheid voor bezoekersDe realisatie en het beheer van een natuurbegraafplaats vereist specifieke kennis. Daarom werkt Natuurmonumenten samen met Natuurbegraven Nederland.

Hoeveel natuurgraven komen er op deze natuurbegraafplaats?

De natuur bepaalt waar natuurgraven mogelijk zijn. Natuurmonumenten en Natuurbegraven Nederland hebben als uitgangspunt dat op maximaal 10% van de natuurbegraafplaats gegraven wordt voor een graf. Op 90% wordt dus niet gegraven. Elk natuurgraf kent een eeuwigdurende grafrust en ieder plekje wordt maar één keer gebruikt. Over 30 tot 40 jaar, na de laatste natuurbegraving, zullen er naar verwachting 5.000 overledenen hier hun laatste rustplaats in de natuur gevonden hebben.

Waarom komen er tot 5.000 graven?

Natuurmonumenten wil de natuur op het Mantingerveld behouden, versterken en ontwikkelen. Met de bijdrage uit natuurbegraven kunnen we onze ambitie realiseren. Het belang van de natuur staat bij ons altijd voorop en daarom bepaalt de natuur waar graven kunnen komen. Ons uitganspunt is dat er op 10% van het gebied begraven kan worden en 90 % niet. De grootte van dit gebied laat ruimschoots toe dat er ruimte is voor ongeveer dit aantal graven.

Hoeveel begrafenissen gaan er plaatsvinden?

De nabestaanden krijgen een dagdeel de tijd voor de uitvaart. Ervaring op andere natuurbegraafplaatsen van Natuurbegraven Nederland leert dat er het eerste jaar gemiddeld 1 uitvaart per week is, en dat dat aantal in ongeveer 10 jaar tijd oploopt naar gemiddeld 5 uitvaarten per week. Omdat deze natuurbegraafplaats kleiner is dan de inmiddels gerealiseerde natuurbegraafplaatsen bij Natuurbegraven Nederland, verwachten we dat het aantal hier lager zal liggen.

Wat wordt de verkeersdruk? Hoeveel auto’s gaan er naar de natuurbegraafplaats?

Het aantal auto’s dat naar een uitvaart komt varieert. Gemiddeld genomen gaan we uit van zo’n 30 auto’s per uitvaart.

Hoe wordt de ontsluiting van de natuurbegraafplaats, wat is de route erheen?

De toegangsroute is via de Hoogeveense weg, Haarweg en Hullenzandweg. Op deze manier gaat het verkeer niet door de kern van het dorp Balinge.

Waar kunnen bezoekers parkeren?

Op de natuurbegraafplaats wordt een bosparkeerplaats ingericht. Deze zal te bereiken zijn via de Hullenzandweg.

Hoe groot wordt de parkeerplaats?

We gaan uit van een parkeerplaats die ruimte biedt aan 35 tot 40 auto’s van personeel, bezoekers (nabestaanden) en mensen die voor informatiegesprekken komen.

Hoeveel bezoekers komen er naar verwachting naar de natuurbegraafplaats (los van de ceremonies/natuurbegravingen)?

Het aantal bezoekers zal naar mate er meer mensen zijn begraven langzaam toenemen. We gaan uit van gemiddeld 10 bezoekers per dag na tien jaar.

Wat betekent de komst van de natuurbegraafplaats voor omwonenden?

Op de huidige landbouwgrond zal een nieuw openbaar toegankelijk natuurgebied gecreëerd worden. Ook wordt het mogelijk om binnen het natuurgebied begraven te worden. De natuurgraven zijn in de meeste gevallen niet zichtbaar, omdat er geen grafsteen geplaatst wordt, maar enkel een liggende, kleine houten schijf. Bij de inrichting van het natuurgebied wordt nadrukkelijk rekening gehouden met omwonende en zal er geen direct zicht zijn op het natuurbegraven vanuit de woning. Daarnaast wordt er een minimale afstand tussen de natuurgraven en de erfgrens aangehouden. De natuurbegraafplaats is vrij toegankelijk voor wandelaars.

Hoe gaat het natuurgebied er in de toekomst dan uitzien?

In onze gebiedsvisie hebben we omschreven dat we streven naar een halfopen heidelandschap met open heidevelden, vennen, gevarieerd bos met geleidelijke bosranden, struiken en de typerende jeneverbes en brem, herstel van het reliëf. In vergelijking met andere delen van het Mantingerveld willen we hier meer wandelpaden aanleggen en deze zullen halfverhard zijn, zodat ze voor iedereen begaanbaar zijn.

Gaat natuurbegraven ten koste van natuur?

Het belang van de natuur staat altijd voorop. Alleen in bestaande bos- en natuurgebieden waar wij mogelijkheden zien om de natuur te versterken of in gebieden die geschikt zijn voor omvorming tot natuur maken Natuurmonumenten en Natuurbegraven Nederland natuurbegraven mogelijk. Voorafgaand aan de ontwikkeling en realisatie van een natuurbegraafplaats onderzoeken we uitgebreid of een gebied geschikt is voor natuurbegraven. Denk aan onderzoek naar de verkeerssituatie, de archeologische en landschappelijke waarden en naar de eventuele effecten op beschermde flora en fauna en op Natura 2000-gebieden. Ook bij het beheer van een natuurbegraafplaats staan de natuurwaarden altijd voorop. Als op een plek die eerder werd uitgekozen voor een graf een dassenburcht ontstaat of een vogelpaar broedt, dan wordt een andere plek voor het graf gekozen. Het protocol van Natuurbegraven Nederland voorziet in het beschermen van natuur op de natuurbegraafplaats en gaat daarin verder dan de Flora- en faunawet.

Wie gaat het nieuwe natuurgebied, inclusief de natuurbegraafplaats beheren en op welke manier?

Het is een natuurgebied, en wordt beheerd als natuurgebied. Gedurende de periode dat het gebied een natuurbegraafplaats is, zorgt Natuurbegraven Nederland voor het beheer. Dat gebeurt op basis van een gezamenlijk opgesteld inrichtings- en beheerplan. Na de laatste natuurbegraving neemt Natuurmonumenten het gebied weer in beheer.

Is dit initiatief wel mogelijk in het kader van de stikstofproblematiek?

Voor de inrichting van het natuurgebied moeten we, net als andere projecten en initiatieven, vergunning aanvragen. Daarin wordt beoordeeld of we voldoende maatregelen nemen tijdens de uitvoering om de stikstofuitstoot te beperken, bijvoorbeeld door het gebruik van elektrische trekkers, zo min mogelijk vervoersbewegingen, etc.

Wat is de invloed van natuurbegraven op de dieren in de omgeving: das, ree, vleermuizen?

De natuurwaarden staan altijd voorop. Alleen in bestaande bos- en natuurgebieden waar wij mogelijkheden zien om de natuur te versterken of in gebieden die geschikt zijn voor omvorming tot natuur realiseren we natuurbegraafplaatsen. Ook bij het beheer van een natuurbegraafplaats staat de natuur altijd voorop. Als er bijvoorbeeld een dassenburcht is, of een vogel broedt op een plek die is uitgekozen voor een natuurgraf, dan moet er een andere plek voor het graf worden gekozen. Het protocol van Natuurbegraven Nederland voorziet in het beschermen van natuur op de natuurbegraafplaats en gaat daarin verder dan de flora en fauna wet. Het natuurgraf wordt onderdeel van de natuur en vormt geen extra belasting voor het milieu. Daarbij past geen grafsteen, maar eventueel een houten gedenkteken dat op den duur weer zal vergaan. Zodra alle graven zijn uitgegeven eindigt de functie van natuurbegraafplaats.