Kanoroute Kortenhoefse Plassen, vlak bij Hilversum

Welkom in de schatkamer van Nederland! In het laagveen van de Vechtplassen leven bijzondere planten en dieren. Bovendien komt er in de Kortenhoefse Plassen schoon, voedselarm water uit het hoger gelegen Gooi terecht. Door dit zogenaamde kwelwater leven hier planten die je niet zo vaak elders zult zien. Denk aan moeraskartelblad, rietorchis, holpijp en moerasviooltje. Varend over de plassen en door de petgaten kom je nog veel meer tegen: witte waterlelies, gele plomp, valeriaan, gele lis, watermunt of bitterzoet. Ook moeras- en rietvogels als de snor, rietzanger, kleine karekiet en blauwborst kun je hier horen fluiten.

Bekijk hier de route

De Kanoroute

De Kortenhoefse Plassenroute is aangegeven met blauwe pijlen en geel met zwarte nummers. De duur van de kanoroute is ongeveer 4 uur.

1. Op weg

Er zijn meerdere startpunten; Bij het kruispunt van de N201 en het Moleneind ligt een opstapsteiger voor als je met je eigen kano op pad gaat. Je kan ook een kano huren bij Jachthaven Kortenhoef nabij paaltje nr. 1. Maar je kan ook een kano huren bij Moby Dick aan de Kortenhoefsedijk. Vanaf daar start je bij paal nr. 14.

Vanaf de opstapsteiger en Jachthaven Kortenhoef vaar je naar het zuidoosten. Bij paal 2 (onderdoorgang N201) ga je naar rechts het Hilversums kanaal op. Houdt hier het gele bord 'start kanoroute Kortenhoefse plassen' in de gaten aan je linkerhand.

2. Hilversums Kanaal

Met de aanleg van het Hilversums Kanaal verdween een deel van het dorp Kortenhoef. Het kanaal is namelijk dwars door de oude weg van Kortenhoef gegraven. Om Hilversum met de belangrijke aanvoerroute de Vecht te verbinden, startte men in 1934 met de aanleg van de waterweg. In 1937 was het kanaal geopend voor de vaart. 

3. Petgaten en legakkers

Turf was vroeger een belangrijke brandstof. Tussen 1600 tot 1860 werd in dit gebied intensief veen gewonnen,  sporen achterlatend in het landschap. Kijk eens of je het patroon van vervening en turfwinning herkent! De brede sloten zijn petgaten. Hier is veengrond afgegraven. De smalle stroken land zijn legakkers. Hier werd veen te drogen gelegd. Met turf als eindproduct! Turf heeft eeuwenlang heel wat kachels en stoven doen branden!

4. Smalle doorgang

Te smal om door te mogen varen? Nee, hoor! Vaar hier rustig door de smalle doorgang. Houd daarna links aan richting paal 5.

5. Weelderige groei

Dankzij noeste arbeid van landarbeiders, boeren en turfstekers is een grote variatie aan moerasplanten ontstaan. De vele overgangen tussen water en land en de verscheidenheid van (kleinschalig) landgebruik waren een extra stimulans voor de huidige plantenweelde in kleur en geur! Op de oever zie je waterscheerling, watermunt en echte valeriaan staan. Op het water bloeien waterlelies en gele plomp. 

6. Historisch voetpad voor kerkgangers

Strek de benen en ontspan de armen! Bij deze hooggelegen uitstapplaats kan je de omgeving prachtig overzien. Hier loopt van ’s-Graveland tot de kerk in Kortenhoef een oud kerkpad dwars door de weilanden en langs de plassen: het Oppad . Vroeger bewandelden boerenfamilies dit pad om ’s zondags keurig ’ter kerke’ te verschijnen. 

Je kan hier een wandeling van 9 kilometer maken over het Oppad en Kromme Rade. 

7. Planten tellen

Als je vanaf paal 6 links aanhoudt, kom je vanzelf bij paal 7.  Tel ondertussen eens de hoeveelheid verschillende planten om je heen! De waterlelie herken je natuurlijk. Misschien herken je ook de gele lis, kattenstaart en op de kant de moeraslathyrus? Vaar rechtdoor naar paal 8.

8. Landtong in zicht!

Je vaart links om een landtong. Een landtong of uitham is een smal stuk land dat uitsteekt in zee of een binnenwater. Met soms de vorm van een tong: een smalle landstrook met een iets breder uiteinde. Vroeger ook wel nes, nis of neus genoemd.

9. Grasland

Je vaart langs mals grasland. Wanneer je goed kijkt zie je hier verschillende grassen groeien. Ze zorgen voor afwisseling van kleur, hoogte en blad.  En zijn als een groen bed voor de echte koekoeksbloem, lichtgele grote ratelaar, paarsroze moeraskartelblad, de paarse kale jonker en rietorchis! Na paal 9 maak je een scherpe bocht naar rechts.

10. Stilte op het water

Sluit gewoon eens je ogen en hoor de stilte. Je hebt al zo veel gezien! Wat een rust op het water!

11. Smalle strook

Je vaart in een smalle strook water richting de Kortenhoefsedijk.

12. Kortenhoefsedijk

Ga rechtsaf en vaar parallel aan de Kortenhoefsedijk.

13. 'De polder in'

Vaar hier links onder de brug door zo ’de polder’ in! Rechts ligt een uitgestrekt rietveld. Haal de roeispanen en peddels uit het water, wees stil en kijk! Speur naar de vele rietvogels: de kleine karekiet of de rietgors. Hoor je een ratelend en zoemend zanggeluid? Dat zou wel eens de snor kunnen zijn!

14. Kleine Wijhe

Hier verlaat je alweer de polder en kom je in oud veengebied. De Kleine Wijhe is zo’n grote plas die is ontstaan na het wegspoelen van de legakkers. Het patroon van legakkers en petgaten is hier flink vervaagd door de jarenlange werking van wind en water.

15. Watervogels

De kleine Wijhe is de perfecte plek om de fuut te spotten. De donkerrode pluimen op de kop zijn kenmerkend. Futen broeden in rietkragen. Opmerkelijk: de jongen hebben een zwart met wit gestreept verenpak. Kom niet te dichtbij! De fuut duikt dan namelijk onmiddellijk weg onder water.

Je ziet hier ook dikwijls aalscholvers en blauwe reigers vissen. Zij nestelen niet in het riet, maar in bomen. Zij broeden in kolonies die soms wel op tientallen kilometers afstand van het viswater liggen.

Op dit punt kun je de route met 1 km inkorten door rechtdoor te varen richting paal 19. Of met 2 km inkorten door linksaf richting paal 21 te varen. 

16. Midden in besloten veenlandschap

Tussen paal 16 en 20 vaar je weer in het besloten veenlandschap met petgaten en legakkers. 

17. Richting Ringdijk

Je bent hier al ruim over de helft van de vaarroute en heel wat natuurervaringen rijker! 

18. Roofvogels

Achter de ringdijk ligt de Horstermeerpolder. Een prachtig leefgebied voor roofvogels, zoals buizerds en torenvalken. Het open polderland is perfect voor de jacht op kleine zoogdieren. Het moerasbos biedt de nodige beschutting bij het broeden. Houd de lucht hier goed in de gaten voor jachtspektakel! Ga rechtdoor richting paal 19.

19. Rietzanger

Je passeert grasland en dikke rietkragen. In de lente en zomer vind je de rietzanger hier heel makkelijk. Het mannetje zingt dan luidkeels en duidelijk zichtbaar op de top van een rietstengel. Probeer het gezang van verschillende rietvogels eens te onderscheiden. Wat een variatie! 

20. Wijde gat

Hier ga je linksaf en vaar je met een wijde boog over het Wijde Gat. Net als De Kleine Wijhe is ook deze plas ontstaan door het wegspoelen van legakkers in het verleden.

21. Purperreiger

Moerasvogels als de purperreiger voelen zich helemaal thuis in de Kortenhoefse Plassen. Deze schuwe vogel heeft een prachtig roodbruin verenkleed en een slangennek. Als je geluk hebt, zie je er één opvliegen uit het riet!

22. Terug naar start

Je vaart nu recht op het Hilversums Kanaal af. Ga linksaf het kanaal op bij paal nr. 22, terug naar het startpunt.