De zwarte els
Wie kent deze boom niet? Hij is zo algemeen in Nederland dat je er gemakkelijk aan voorbij loopt. Toch is iedereen blij als de 'snottebellen' weer te zien zijn. Het geeft een voorjaarsgevoel. Voor insecten en vogels is de els een bron van leven. Tijd om even aandacht te geven aan deze bijzondere, gewone boom
Bijzonder en gewoon
Overal groeien zwarte elzen, maar ze hebben een voorliefde voor wat rijke, vochtige grond. Ze kunnen heel goed tegen lichte schaduw en ook wind deert niet. Op De Klencke zijn ze ook te vinden. Omdat ze in de winter een donkere bast hebben en zwarte elzenproppen, is de naam 'zwarte els' goed te begrijpen.
Functioneel voor dier....
In oude elzen kunnen steenuilen maar ook marterachtigen holtes vinden als nest of beschutting. Het elzenhaantje, een prachtig groenzwart glanzend insect, kan het boomblad tot op de nerf weg eten. Het heeft geen nadelige gevolgen voor de boom. De elzenproppen vallen goed in de smaak bij sijsjes. Een heel bijzonder fenomeen is de elzenvlag: een parasiterende schimmel zorgt er voor dat een van de schutbladen van het elzenkatje abnormaal lang uitgroeit; soms wel enkele centimeters lang. Eind voorjaar, begin zomer is deze elzenvlag frisgroen, later verkleurt het via geel, roze tot oranje en paars.
.... en de mens
Rondom kleine akkers of fruitbomen zie je soms elzen staan als natuurlijk 'windscherm'. Het hout kun je gebruiken om vis te roken. In de homeopathie wordt de schors gebruikt tegen keelpijn, zweren en aften. Bovendien kun je de stam van de els heel goed verduurzamen door hem langere tijd in water te laten liggen.
Zelf op zoek naar elzen?
Loop de groene wandelroute over De Klencke eens. Het is een gevarieerde wandeling van 9 kilometer over dit kleine, sobere maar o zo mooie landgoed. En geef dan eens extra aandacht aan de bijzondere, gewone zwarte els.
Tip:
Ook in je eigen (niet te kleine) tuin misstaat een els niet. Het is nu de tijd om een twijg van een boom te knippen en op water te zetten. Heel gemakkelijk zullen de wortels verschijnen. Pot hem eerst even op, voordat je hem in de tuin zet. Dan kun je hem nog eerst wat vertroetelen.
