Ga direct naar inhoud
Terug

Historische wandelroute Bergherbos

Waar: Bergherbos

winterwandeling
1 uur 26
4,3 km

Over de route

Prachtige route voor liefhebbers van een stevige boswandeling. De route kent een aantal flinke klimmetjes en voert je langs sporen uit het rijke verleden van het Bergherbos. Tekst en foto's helpen je het bos met andere ogen te bekijken.Deze route is ook beschikbaar voor je smartphone. Download daarvoor de gratis NatuurRoutes app van Natuurmonumenten.

Let op: de route is onderweg niet gemarkeerd met pijltjes. Je download hem voordat je op pad gaat vanaf deze pagina, of vanuit de gratis Natuurroutes app van Natuurmonumenten.

Waar kun je starten

Akker bosweg
Startpunt

Parkeerplaats Hettenheuvel

Wat kom je onderweg tegen?

Hakhout
Hakhout
Hakhout

1. Hakhout

Je loopt door een bos dat in het verleden is gebruikt als eikenhakhoutbos. Hakhoutbomen zijn te herkennen aan een meerstammige vertakking vlak boven de grond of aan een verdikte vervormde voet. Om de 8 tot 15 jaar werden de uitlopers laag bij de grond gekapt en gebruikt. De resterende stobbe liep opnieuw uit, waarbij de staken jaren later weer werden geoogst. De bast van de eiken werd gebruikt voor de looizuurproductie, die nodig was in de leerlooierijen. Het geschilde hout werd onder andere gebruikt voor bezemstelen, palen en brandhout. Het dunnere hout werd als takkenbossen verkocht aan de bakkers voor het stoken van ovens. Het schillen van de eik, eekschillen, gebeurde in het voorjaar als de sapstroom op gang kwam. Tot half juni, daarna ging de schil te vast zitten. Door de eikenstammen op een stuk ingegraven beukenstam te slaan werd de bast losgeklopt. Eekschillen werd tot ongeveer 1910 door veel inwoners uit de voormalige gemeente Bergh uitgeoefend en was een belangrijke bron van inkomsten. Het kloppen gebeurde door vrouwen en kinderen. Geen sinecure. Het was ruw werk waarbij de handen snel kapot gingen, onder koude omstandigheden. De eekschillers stonden met hun benen in een kuil om rechtop te staan bij het slaan.Wandel almaar rechtdoor tot je niet verder kunt, ga dan naar rechts en meteen weer naar links. Even verderop weer naar rechts.

Zaaibedden

2. Zaaibedden

In het bos zie je een afwisseling van greppels en aarden wallen. Ongeveer 200 jaar geleden met de hand gegraven, als zaai- en plantbedden. In de greppels zie je de boomsoorten die van veel vocht houden, zoals fijnspar. Op de hoger gelegen wallen groeien soorten die van droogte houden, zoals eik en grove den. In de 18e en 19e eeuw konden de toenmalige eigenaren van Huis Bergh, de Duitse adellijke familie von Hohenzollern – Sigmaringen, een groot aaneengesloten bosgebied verwerven. De markebossen, toen niet meer dan begroeide heide met hier en daar een boom. Hier werd voortvarend begonnen met de herbebossing van grove dennen voor mijnhout en eiken voor hakhout voor looizuurproductie. Later zijn ook andere boomsoorten als fijnspar en Europese lariks ingebracht en werd een deze nieuwe vorm van bosbeheer toegepast.Ga meteen het eerste pad links en dan weer rechts. Negeer een zijpad aan je linkerhand.

Mijnbouw
Mijnbouw
Mijnbouw

3. Mijnbouw

Links van het pad groeien grove dennen. De grove den was een inheemse boomsoort die in de Middeleeuwen uit ons land verdween. In de 18e en 19e eeuw is de boom veel aangeplant voor de houtproductie. Het hout van de grove den staat bekend als grenen. De stammen werden gebruikt om de gangen in de steekoolmijnen in Zuid-Limburg te stutten. De boomstammen waarschuwden voor instortingsgevaar: het hout kraakt voordat het breekt. Zo konden mijnwerkers tijdig een veilig heenkomen zoeken. Rond 1970 zijn veel steenkoolmijnen gesloten en is deze houtmarkt in Nederland ingestort.Ga het eerstvolgende pad rechtsaf, bij de volgende kruising rechtdoor. Buig met het pad mee naar rechts. Je komt op een lang, kaarsrecht pad dat je vrij snel bij de eerste mogelijkheid rechtsaf verlaat.